حضرت آیتالله خامنهای رهبر انقلاب اسلامی در جمع پرشور هزاران نفر از دانشجویان، دانش آموزان و دیگر جوانان خراسان شمالی، «سبک زندگی» را بخش اساسی و حقیقی پیشرفت و تمدن سازی نوین اسلامی خواندند و با دعوت از نخبگان و صاحبان فکر و اندیشه برای «پرداختن به این مفهوم مهم، آسیب شناسی وضع موجود سبک زندگی در ایران و چاره جویی در این زمینه» تأکید کردند: پیشرفت در علم و صنعت و اقتصاد و سیاست که بُعد ابزاری تمدن اسلامی را شکل می دهد وسیله ای است برای دستیابی به سبک و فرهنگ صحیح زندگی و رسیدن به آرامش، امنیت، تعالی و پیشرفت حقیقی.
تاکیدات اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی از چند جهت قابل بررسی است. نخست این که ایشان تاکید بسیار زیادی بر اساس و بنیادهای شکل گیری یک تمدن استوار و زندگی شرافتمندانه ای که توام با توسعه و پیشرفت نیز باشد، دارند. این تاکیدات، در فرمایشات و تاکیدهایی که ایشان در مورد مسایلی همچون توسعه علوم انسانی، مهندسی فرهنگی، توسعه ایرانی و اسلامی پیشرفت و ... داشته اند، نمایان است.
رهبر معظم انقلاب، با درک عمیق و علمی از شرایطز تحقق یک تحول بنیادین و به اصطلاح، توسعه متوازن و پایدار، بر ضرورت تقویت علوم انسانی – به عنوان ریشه های اساسی توسعه و پیشرفت- تاکید دارند. این موضوع، متاسفانه از دید اکثر علمای توسعه در کشور ما مغفول مانده است. در حالی که رهبر معظم انقلاب تاکید دارند که هیچ توسعه ای اتفاق نخواهد افتاد، مگر این که بر رشد و توسعه علوم انسانی و دیگر ستون های بنیادین تشکیل یک جامعه متکی باشد. قبلا نیز ایشان توصیه های زیادی را برای دانشگاهها و مخصوصا دانشگاههای علوم انسانی، برای توجه به مبانی اسلامی و بومی سازی بومی سازی مفاهیم این عرصه ارائه کرده بودند.
موضوع بعدی، به اصل "طرح مساله" بر می گردد.
ایشان همواره در برهه ها و برش های زمانی، مسایل و موضوعاتی را طرح مساله کرده اند که برای اهالی علم و سیاست، در خور توجه و جالب بوده است. ایشان در برابر کج سلیقگی های فرهنگی برخی مسئولان، "مهندسی فرهنگی" را طرح موضوع می کنند و از نهادهای متعدد می خواهند که با واقع بینی و درکی درست در عرصه ی مهندسی فرهنگی گام بردارند و اقدام کنند. در برابر تلاش های بیگانگان برای ایجاد تفرقه بین مسلمانان یک سال را با عنوانی که صفت و موصوف آن نیز قابل تامل و معنا دار است، به عنوان سال "پیامبر اعظم (ص) معرفی می کنند تا شیعه و سنی بتوانند در زیر لوای چنین عنوان، زندگی مسالمت آمیز و وحدت پیروزمندانه ای را باهم داشته باشند. و نیز در شرایط سخت اقتصادی که بسیاری از اقتصاد دانان در ارائه راهکار ناکام مانده اند از اقتصاد مقاومتی سخن می گویند که بعد از طرح شدن، به عنوان یک ایده ی راهگشا از سوی کارشناسان اقتصادی و اساتید دانشگاه مطرح می شود.
حال، صرف نگاه به "طرح مساله" اخیر، می تواند جالب توجه و قابل مطالعه باشد.
مساله بعدی در طرح این موضوع، از روشنگریها و روشنفکریهای یک رهبر مذهبی و سیاسی حکایت دارد. شاید در نگاه برخی از اهالی خارج و قلیلی در داخل؛ ایشان یک رهبر مذهبی صرف در حد و اندازه های پاپ باشد. اما ایشان نشان داده اند که با برخورداری از مطالعه عمیق در بخش های متعدد، در واقع یک سیاستمدار و یک روشنفکر مذهبی مطلعی هستند که در بینش خاص خود، ایده هایی را می دهند که می تواند راهگشای جامعه در ابعاد متعدد باشد. این مساله، جدای از ابعاد ولایتی ایشان است که در آن به عنوان ولی امر مسلمین جهان، تمام همت خویش را برای اعتلای اسلام و مسلمین به کار بسته اند.
یکی دیگر از ابعاد تاکیدهای اخیر رهبر معظم انقلاب به اهمیت داشتن حفظ هویت اسلامی و ایرانی در دنیایی بر می گردد که سردمدارانش از نظم نوین جهانی سخن می گویند. سردمدارانی که برای به جریان انداختن نظم نوینشان، دنیایی از بی نظمی و هرج و مرج را به وجود آورده اند و رهبری معظم انقلاب در این شرایط، روی مساله بسیار مهمی انگشت گذاشته اند.
تاکید بر این که اصلاحات واقعی باید از درون خانواده ها و نهادهای بنیادین و با مبنای اسلامی شکل گرفته و بعد از آن به جامعه تسری پیدا کند نیز از نکات جالب در فرمایشات اخیر ایشان است. ایشان در واقع بر اعمال اصلاحات در جامعه اصولگرای ایران، از بخش های بنیادین و جایی به نام خانواده و اجتماع و سبکی به نام سبک زندگی تاکید کرده اند که در صورت توجه به آن، می توان امیدوار به تحقق اصلاحات واقعی در کشور بود. در این نگرش، از دل این "سبک زندگی" نوابغی بیرون بیایند که بتوانند اصلاحات اسلامی- ایرانی را بر تمامی بخش های دنیا تسری دهند.
برای پی بردن به ابعاد متعدد طرح مساله اخیر رهبر معظم انقلاب اسلامی، فقط کافی است به سئوالاتی که ایشان در سخنرانی شان مطرح کرده اند، توجه کنیم. این سئوالات هر کدام، برآمده از دغدغه هایی است که ایشان دارند و غیر از مسئولان، لازم است تا انشگاهها، استید، هنرمندان، معماران و .... بر روی آن تمرکز کرده و کار کنند.
حضرت آیت الله خامنه ای، با توجه به نو بودن بحث "سبک زندگی" در ادبیات و فضای گفتمانی کشور، سخنان خود را با نوعی آسیب شناسی عینی ادامه دادند و به طرح سؤالات متعدد پرداختند.
"چرا فرهنگ کار جمعی در ایران ضعیف است؟ چرا در روابط اجتماعی، حقوق متقابل رعایت نمی شود؟ چرا در برخی مناطق، طلاق زیاد شده است؟ چرا در فرهنگ رانندگی انضباط لازم رعایت نمی شود؟ الزامات آپارتمان نشینی چیست آیا رعایت می شود؟ الگوی تفریح سالم کدام است؟ آیا در معاشرتهای روزانه، همیشه به هم راست می گوییم؟ دروغ چقدر در جامعه رواج دارد؟ علت برخی پرخاش گریها و نابردباریها در روابط اجتماعی چیست؟ طراحی لباسها و معماری شهرها چقدر منطقی و عقلانی است؟ آیا حقوق افراد در رسانه ها و در اینترنت رعایت می شود؟ علت بروز بیماری خطرناک قانون گریزی در برخی افراد و بعضی بخشها چیست؟ چقدر وجدان کاری و انضباط اجتماعی داریم؟ توجه به کیفیت در تولیدات داخلی چقدر است؟ چرا برخی حرفها و ایده های خوب در حد حرف و رؤیا باقی می ماند؟ ساعات کار مفید در دستگاهها چرا کم است؟ چه کنیم ریشه ربا قطع شود؟ آیا حقوق متقابل زن و شوهر و فرزندان در خانواده ها بطور کامل رعایت می شود؟ چرا مصرف گرایی، برای برخی افتخار شده است؟ و چه کنیم تا زن هم کرامت و عزت خانوادگیش حفظ شود و هم بتواند وظایف اجتماعی خود را انجام دهد؟"
رهبر انقلاب اسلامی پس از طرح فهرست وار این سؤالات افزودند: دهها سؤال و مسئله اساسی دیگر نیز وجود دارد که همه آنها با سبک و فرهنگ زندگی مرتبطند و به علت اهمیت این مسائل در زندگی انسان است که قضاوت در مورد یک تمدن با توجه به پیشرفت آن در بخش سبک و فرهنگ زندگی صورت می پذیرد
دیدگاه شما