حق برداشت مخصوص که اصطلاحاً به طلای کاغذی نیز معروف شده، یک دارایی پولی صوری است که در سال ۱۹۶۹ با هدف کمک به رفع کمبود نقدینگی در کشورهای عضو صندق بینالمللی پول، در این نهاد ایجاد شد.
میزان تخصیص حق برداشت مخصوص به هر کشور عضو صندوق بینالمللی پول به سهمیه آن کشور در صندوق بینالمللی پول –که با توجه به حق عضویت پرداختی از سوی هر کشور تعیین میشود- بستگی دارد.
البته حتی اگر کشوری بخواهد رقمی فراتر از سهمیه خود را بهصورت حق برداشت مخصوص از صندوق بینالمللی پول دریافت کند نیز این امکان با موافقت هر تعداد از کشورها که مجموعاً ۸۵ درصد در صندوق سهمیه داشته باشند، فراهم خواهد بود.
اما در این میان آمریکا که پیش از این مخالفت سرسختانه خود را با پرداخت وام ۵ میلیارد دلاری درخواستی ایران از صندوق بینالمللی پول ابراز داشته است، از هماکنون برای جلوگیری از ارائه منابع مالی به ایران بهصورت حق برداشت مخصوص وارد عمل شده است. این در حالی است که ایران به عنوان یکی از اعضای قدیمی صندوق بینالمللی پول تاکنون چندین میلیارد دلار حق عضویت به این نهاد پرداخت کرده و اکنون می تواند بدون نیاز به موافت ۸۵ درصدی اعضا، از حق برداشت مخصوص در حد رقم درخواستی خود (۵ میلیارد دلار) استفاده کند
حدود دو ماه قبل در پی تشدید بحران کرونا در جهان و درگیر شدن بیش از ۱۰۰ کشور با این بحران، «کریستالینا گئورگیوا» رئیس صندوق بینالمللی پول اعلام کرد که این نهاد پولی آماده است تا با استفاده از منابع خود به ارزش ۱ تریلیون دلار به کشورهای عضو صندوق برای مبارزه با شیوع ویروس کرونا کمک کند.
متعاقباً بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در اواسط اسفندماه درخواست خود برای دریافت یک وام ۵ میلیارد دلاری را به صندوق بینالمللی پول ارائه داد.
عبدالناصر همتی رئیس بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در خصوص ارائه این درخواست در حساب کاربری اینستاگرام خود نوشت: «روز جمعه ۱۶اسفند ماه، نامهای به خانم کریستالینا گئورگیوا رئیس صندوق بینالمللی پول، نوشته اعلام کردم؛ "براساس اعلان رسمی شما برای پشتیبانی از اعضا، از جمله ایران، و با توجه به شیوع گسترده ویروس کرونا در کشورمان و ضرورت تداوم پرقدرت اقدامات پیشگیری، درمان و مقابله با آثار اقتصادی آن، با توجه به میزان سهمیه جمهوری اسلامی ایران در صندوق، خواستار بهرهمندی از«تسهیلات تأمین مالی سریع، RFI» درحدود ۵ میلیارد دلار میباشیم.»
وی افزود: «واکنش جامعه جهانی و صندوق بینالمللی پول میتواند معیار خوبی برای ارزیابی ادعاهای آنها در کمک به کنترل این ویروس و کاهش آلام مردم آسیبدیده، باشد. امیدوارم صندوق بینالمللی پول به این مسئولیت خود در حوزه وظایفش بهسرعت عمل کند. همزمان بانک مرکزی از همه ابزارهای ممکن خود، بهمانند قبل، برای پشتیبانی از هموطنان عزیز و غلبه بر مشکلات استفاده خواهد کرد.»
دیدگاه شما