به گزارش پایگاه خبری گرو، آبیاری محصول سبزی با آب‌های آلوده در سال‌های اخیر یکی از مشکلات شهروندان نهاوند است. حدود 80 هکتار زمین در نهاوند به کشت سبزی اختصاص دارد اما همه نیاز شهرستان را برآورده نمی‌کند. در حاشیه برخی روستاها هم کشت سبزی برقرار است اما در این مناطق محصولات بیشتر با آب چاه یا چشمه آبیاری می‌شوند و مشکلی وجود ندارد. 

مشکل اصلی کشت سبزی در شهر نهاوند اراضی حاشیه شهر است که با فاضلاب یا آب آلوده آبیاری می‌شوند. نهاوند از دیرباز قطب تولید محصولات مرغوب کشاورزی و باغی است و مردم هم با وجود این پیشینه درباره این‌که سبزی پاک را از کجا تهیه کنند کنجکاوی نمی‌کنند و آگاهی چندانی ندارند، چراکه سبزی‌کاران از سلامت سبزی و کشت خود به مشتری تضمین می‌دهند. 
به گفته مسئولان شهرستان 10هکتار از اراضی زیرکشت این محصول در شهر نهاوند آلوده است و اغلب هم اراضی و مکان‌هایی است که در حاشیه شهر قرار دارند و فروش سبزی آنها بالاست.

آلودگی شیمیایی

رئیس مرکز بهداشت نهاوند در گفت‌و‌گو با همشهری اظهار می‌کند: آلودگی آب به 2 صورت شیمیایی و میکروبی است. متاسفانه سبزی‌هایی که با فاضلاب و آب‌های آلوده به مواد شیمیایی آبیاری می‌شوند خطرناکند و ما توصیه می‌کنیم از این محصولات استفاده نشود. 

علی احسان خویشوند می‌گوید: آب‌های آلوده به فاضلاب‌های شیمیای دارای آلاینده‌هایی مانند نیترات و فلزات سنگین و سمی است که با حرارت یا شست‌وشو و ضد عفونی کردن از بین نمی‌روند و در نتیجه آثار جبران‌ناپذیری روی کودکان و جنین دارند. فلزات سنگین با توجه به ثبات شیمیایی، تجزیه‌پذیری ضعیف و داشتن قدرت تجمع زیستی در بدن موجودات زنده به سرعت به آلاینده‌های سمی تبدیل می‌شوند. 

وی می‌افزاید: این فلزات توسط گیاهان و پس از مصرف آنها توسط انسان جذب می‌شوند و با تجمع یافتن به غلظت‌های سمی می‌رسند. بیشترین و خطرناک‌ترین آثار مسمومیت به وسیله فلزات سنگین در مراحل رشد و نمو انسان رخ می‌دهد. وجود فلزات سنگین در آب آشامیدنی نوزادان شیرخوار و خردسالان می‌تواند باعث کندذهنی و اختلال در یادگیری، اختلال در حافظه، آسیب دیدن سیستم عصبی و اختلالات حرکتی نظیر تشنج یا بیش‌فعالی آنها شود. 

آلودگی میکروبی

رئیس مرکز بهداشت نهاوند اظهار می‌کند: سبزی‌هایی را که آلودگی‌های میکروبی دارند می‌توان تا حدود زیادی با انجام 3 مرحله گل‌زدایی، گندزدایی و شست‌وشوی نهایی برطرف و با اطمینان خاطر بیشتری مصرف کرد. خویشوند با تأکید بر این‌که بیماری‌های عفونی و اسهالی با مصرف سبزی آلوده افراد را تهدید می‌کند و مردم در هر صورت باید غیر از شست‌وشو، عملیات گندزدایی را هم انجام دهند، می‌گوید: فاضلابی که سبزی‌ها در نهاوند با آن تغذیه می‌شوند، خالص نیست بلکه مخلوطی از فاضلاب شیمیایی، انسانی و آب رودخانه است اما در هر حال مضرات خود را دارد. 

وی می‌افزاید: امیدواریم با اجرای طرح فاضلاب شهری در منطقه شهرک طالقانی و هدایت فاضلاب و پسماندهای حاصله در تصفیه‌خانه صنعتی تا حدود زیادی از سرریز شدن این آب‌های آلوده در نهر شعبان و جوراج جلوگیری شود تا کشاورزان و سبزی‌کاران این منطقه با مشکلات کمتری مواجه شوند. 

 کارگروه بهداشت 

خویشوند از بررسی این موضوع در جلسات و کمیته بیماری‌های منتقله از آب و غذا که با حضور فرمانداری، شبکه بهداشت و درمان، محیط‌زیست و اداره آب و جهاد کشاورزی برگزار می‌شود خبر می‌دهد و می‌گوید: متاسفانه پس از چندین سال هنوز این موضوع رسما حل نشده است و هنوز زمین‌های زیادی در حومه شهر با این آب‌های آلوده آبیاری می‌شوند. 
وی می‌افزاید: در 12 سالی که موضوع کشت سبزی آلوده در نهاوند مطرح است، این موضوع هر بار در نشست‌های کارگروه در اولویت بوده اما همچنان بلاتکلیف مانده است. اهمیت این موضوع در فصل گرما و با توجه به مصرف بالای این محصول توسط خانواده‌ها و امکان شیوع بیماری‌های گوارشی و انگلی بیشتر است.

کشت سبزی در مناطق ممنوعه

رئیس مرکز بهداشت نهاوند می‌گوید: مزارع کشت سبزی در شهرستان شامل 4 بخش است که از این 4 بخش فقط مزارع 2 بخش شهرستان با آب سالم آبیاری می‌شوند و 2 بخش دیگر از آب فاضلاب خام و بدون تصفیه استفاده می‌کنند و سبزی این مزارع دارای آلودگی بسیار بالایی است. 

وی عنوان می‌کند: بخش اول مزارع کشت سبزی در شهر نهاوند شامل منطقه حسن‌آباد و منطقه پشت استادیوم علیمرادیان است که نوع کشت این مزارع سبزی خوردن است و چون آب آبیاری این مزارع از آب قنات و آب چشمه است سبزی این مزارع بدون آلودگی و خوردن آنها بلامانع است. همچنین بخش دوم مزارع کشت سبزی شهرستان شامل مزارعی است که با نهر راج آبیاری می‌شوند و به دلیل این‌که فاصله کمتری با شهر دارد آلودگی کمتری وارد آن می‌شود و سلامت سبزی این مزارع تا هنگامی که بیماری خاصی شیوع پیدا نکند قابل قبول است. 

خویشوند می‌افزاید: بخش دیگر مزارع کشت سبزی شهرستان شامل مزارع جاده قدیم کفراش‌راه و میدان ۱۷ شهریور و مزارعی است که با نهر شعبان آبیاری می‌شود که این مزارع عمدتا تولید بذر می‌کنند. شواهد نشان می‌دهد که این مزارع تا زمانی که به مرحله تولید بذر می‌رسند سبزی تولیدی خود را روی زمین و در بازار عرضه می‌کنند و از فاضلاب خام ساختمان‌های بالادست حاشیه شهر و فاضلاب‌هایی که در میدان ۱۷ شهریور جاری می‌شود آبیاری می‌شوند. سبزی این مزارع آلودگی بالایی دارند و برای خوردن مناسب نیستند. 

تغییر کشت

مدیر جهاد کشاورزی نهاوند با اعلام این‌که مناطق اختصاصی کشت سبزی بیشتر در حومه شهر از جمله دهنوراه، دهبوره‌راه، دهفول‌راه، کفراش‌راه، قصابه، باروداب (رو‌به‌رو و پشت استادیوم علیمرادیان)، هلیجان (ریشه کمر) و زیر نهر راج است، می‌گوید: در این مناطق هم سبزی آلوده کشت می‌شود هم سبزی پاک که هر هکتار از این کشت برای یک خانواده اشتغال و منبع درآمد ایجاد کرده است.

حسین خردمند با بیان این‌که علاوه بر کشت سبزی در حدود 80 هکتار از اراضی نهاوند از مناطق جنوبی کشور هم این محصول را وارد شهرستان می‌کنند، اضافه می‌کند: کمتر از 10 هکتار از اراضی زیر کشت سبزی در نهاوند آلوده است. سبزی‌های کشت‌شده در دهفول‌راه، دهبوره‌راه، کفراش‌راه، هلیجان و زیر نهر راج در گذشته نه‌چندان دور اغلب با آب آلوده آبیاری می‌شدند. وی ادامه می‌دهد: تاکنون راهکارهای بسیاری برای این افراد ارائه داده‌ایم از جمله این‌که در کنار کلاس‌های آموزشی، بهداشتی و تشویقی از آنها خواسته‌ایم که به کشت جایگزین اقدام کنند و دولت هم وعده‌های پشتیبانی به این افراد را در صورت تغییر کشت داده که خوشبختانه تا حدود زیادی مورد استقبال قرار گرفته است.

معرفی صاحبان کشت‌های آلوده به دادگاه

مدیر جهاد کشاورزی نهاوند از معرفی 7 نفر از صاحبان کشت‌های آلوده به دادگاه خبر می‌دهد و می‌گوید: این افراد تذکرهایی گرفته‌‌اند و تعهدهایی داده‌اند و همچنین ورود دادستان شهرستان به عنوان مدعی‌العموم تا حدود زیادی موثر واقع شده است. حسین خردمند می‌افزاید: به نظر می‌رسد این اقدامات موثر بوده اما بحث قانونی در پیگیری این موضوع باید با جدیت بیشتری دنبال شود، چراکه با سلامت شهروندان به صورت مستقیم در ارتباط است. با این شرایط کشت‌ سبزی در مناطق آلوده شهرستان کاهش می‌یابد و فقط در محدوده کفراش‌راه و دهفول‌راه با آب آلوده کشت می‌شود که در بازدیدهای صورت‌گرفته این کشت بذری بوده و مصرف خوراکی کمتری دارد. در صورت مشاهده کشت سبزی آلوده باید از طریق رسانه‌ها به مردم اعلام کنیم تا از خرید در این مناطق خودداری کنند و از طرفی هم فروشندگان تره‌بار ملزم شوند تا خریدی از این مناطق نداشته باشند./ سجاد سیف / همشهری