به گزارش پایگاه خبری  تحلیلی گرو، فرش دستباف نهاوند، هنری است که نه با کارخانه و دستگاه، بلکه با نفس گرم بافندگان و سنت دیرینه این خاک، جان می‌گیرد. تجربه‌های نسل‌های پی‌درپی، طرح‌ها و رنگ‌های اصیل و کیفیت بی‌بدیل، این هنر–صنعت را در جایگاهی قرار داده که آوازه آن از خاورمیانه تا آمریکای شمالی شنیده می‌شود.

طبق آمار رسمی، بین ۸۰ تا ۹۹ درصد تولیدات این شهرستان به بازارهای هدفی چون آمریکا، کانادا، آلمان و کشورهای عربی صادر می‌شود. این سهم صادراتی، نشان می‌دهد که نهاوند فقط بخشی از تولید داخلی را تأمین نمی‌کند، بلکه یک بازیگر مهم در بازار جهانی صنایع‌دستی است.

نام‌هایی مانند عشوند، گلی حیدر و لچک سفید برای اهالی فرش، تنها اسامی ساده نیستند؛ آن‌ها روایتگر فرهنگ، باورها و حتی طبیعت نهاوند هستند.

عشوند با خطوط هندسی و هماهنگی رنگ‌ها، داستان نظم و استواری را می‌گوید.

گلی حیدر با گل‌های برجسته و رنگ‌های عمیق، الهام‌گرفته از باغ‌های قدیمی است.

لچک سفید، با پس‌زمینه روشن و نقش‌های قرینه، حس آرامش و شکوه را هم‌زمان منتقل می‌کند.

هرکدام از این طرح‌ها، در سال‌های گذشته در بازارهای خارجی طرفداران ثابتی پیدا کرده و تبدیل به یک امضای هنری برای نهاوند شده‌اند.

اگرچه امروزه نخ پنبه بیشترین کاربرد را دارد، اما تا همین چند دهه پیش، پشم بومی با کیفیت ممتاز، ماده اصلی بافت بود. پشم دام‌های منطقه، به دلیل تغذیه از گیاهان مراتع کوهستانی، نرمی و استحکام بالایی داشت. رنگرزی نیز عمدتاً با رنگ‌های گیاهی انجام می‌شد؛ از روناس برای قرمز، پوست گردو و سماق برای قهوه‌ای، تا اسپرک و زردچوبه برای زرد.

این ویژگی‌ها باعث شده که فرش نهاوند حتی پس از سال‌ها استفاده، همچنان درخشش و دوام خود را حفظ کند.

۳۰ درصد از کل تولید فرش استان همدان در نهاوند انجام می‌شود.

سالانه حدود ۷ هزار مترمربع فرش تولید می‌شود.

بیش از ۴۸۱ بافنده در ۲۴ کارگاه رسمی و هزاران بافنده در خانه‌های خود مشغول‌اند.

این اعداد فراتر از آمار ساده‌اند؛ آن‌ها به معنای صدها خانواده‌ای هستند که نان‌شان از دل دار قالی درمی‌آید، به معنای هنری است که اشتغال پایدار ایجاد می‌کند و به ارزآوری کشور کمک می‌کند.

پرداخت ۲۵ میلیارد ریال تسهیلات طی سال جاری، به‌عنوان یک اقدام حمایتی در نهاوند انجام شده است. ولی فعالان حوزه می‌گویند که این تنها گام اول است.

چالش‌ها عبارت‌اند از:

1. واسطه‌گری: حضور دلال‌ها باعث می‌شود قیمت نهایی فرش برای بافنده بسیار پایین‌تر از ارزش واقعی باشد.

2. نبود بیمه پایدار: بسیاری از بافندگان بدون بیمه و پوشش رفاهی کار می‌کنند.

3. بی‌ثباتی بازار صادرات: نوسانات نرخ ارز و محدودیت‌های تجاری، برنامه‌ریزی برای صادرات را دشوار می‌کند.

یک بافنده باسابقه اهل روستای فیروزان می‌گوید: یک فرش دو ذرع را شاید شش ماه ببافیم، ولی وقتی به بازار می‌بریم، قیمت آن برابر با خرج یک ماه زندگی هم نیست. اگر بیمه و فروش مستقیم بود، همه‌چیز فرق می‌کرد.

بافنده جوان دیگری هم با شور خاصی می‌گوید: قالی برای ما مثل دفتر خاطرات است. طرح عشوند را از مادربزرگم یاد گرفتم، هر گره‌ای که می‌زنم، انگار یک خاطره را دوباره زنده می‌کنم.

فرش نهاوند فقط یک کالا نیست، بلکه بخشی از «دی‌ان‌ای فرهنگی» این شهرستان است. حضور آن در جشن‌های محلی، جهیزیه‌ها و حتی هدیه‌های دیپلماتیک، نشان می‌دهد که این هنر با زندگی مردم تنیده شده است.

همچنین، گردشگرانی که به نهاوند می‌آیند، اغلب جذب کارگاه‌های فرش‌بافی می‌شوند و با خود تکه‌ای از این هنر را به یادگار می‌برند. این جنبه گردشگری فرش، هنوز به‌طور کامل توسعه نیافته و می‌تواند منبع درآمد تازه‌ای برای منطقه باشد.

کارشناسان بر این باورند که ثبت جهانی طرح‌های نهاوند، آموزش تکنیک‌های بازاریابی به بافندگان و ایجاد فروشگاه‌های تخصصی در شهرهای هدف صادرات، می‌تواند این هنر را چندین پله ارتقا دهد.

یکی از اساتید طراحی فرش می‌گوید:دنیا به دنبال هنر اصیل و دست‌ساز است. اگر ما بسته‌بندی، داستان‌سرایی و معرفی حرفه‌ای برای فرش نهاوند داشته باشیم، بدون شک در بازارهای لوکس جایمان را پیدا می‌کنیم.

فرش نهاوند، آیینه‌ای است از هنر، صبر و فرهنگ؛ آینه‌ای که می‌تواند تصویر ایران را زیباتر از همیشه به جهان نشان دهد. این نگین دستباف اگر با حمایت، نوآوری و بازاریابی همراه شود، توانایی آن را دارد که نه‌تنها در ویترین خانه‌های اشرافی جهان بدرخشد، بلکه همچون گذشته، غرور و هویت یک ملت را حفظ کند.