در دهه گذشته، یک انقلاب پژوهشی بی‌ سروصدا در درک ما از زیست‌شناسی پیری و بالا رفتن سن رخ داده است که می‌گوید بالا رفتن سن لزوماً همراه با بیماری و کاهش کیفیت زندگی نیست.

واقعاً یک انسان چقدر می‌تواند زندگی کند؟ این سؤالی است که مردم قرن‌ها از خود می‌پرسند. در حالی‌ که تخمین میانگین امید به زندگی (تعداد سال‌هایی که یک فرد می‌تواند انتظار داشته باشد زنده بماند) نسبتاً آسان است، تخمین حداکثر طول عمر (بیشترین سنی که یک انسان ممکن است به آن برسد) بسیار دشوارتر است.

مطالعات قبلی این رقم را نزدیک به ۱۴۰ سال می‌دانست؛ اما یک مطالعه جدیدتر، محدودیت طول عمر انسان‌های معمولی را نزدیک به ۱۵۰ سال برآورد می‌کند.

تغذیه و شیوه زندگی

شواهد زیادی در مورد مزایای انجام کارهای روزانه‌ای مثل «درست غذا خوردن» وجود دارد. مطالعه بر روی گروه‌های زیادی از مردم عادی نشان می‌دهد که کاهش وزن، سیگار نکشیدن و خوردن حداقل پنج وعده میوه و انواع سبزی در روز، می‌تواند طول عمر شما را در مقایسه با فردی که سیگار می‌کشد یا اضافه‌وزن دارد، هفت تا چهارده سال افزایش دهد.

تصور می‌شود که روزه‌داری با محدودیت زمانی یا روزه‌داری در نوبت‌های مختلف؛ غذا خوردن تنها در یک بازه هشت‌ ساعته در روز و یا روزه گرفتن دو روز در هفته، خطر ابتلای افراد میان‌سال به بیماری‌های مرتبط با افزایش سن را کاهش می‌دهد.

فعالیت بدنی

در سطح جهانی، بی‌تحرکی مستقیماً موجب تقریباً ۱۰ درصد از مرگ‌های زودرس ناشی از بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی عروقی، دیابت نوع ۲ و انواع سرطان‌ها می‌شود. اگر فردا همه مردم زمین به‌ اندازه کافی ورزش کنند، این امر طول عمر مفید و سلامت انسان را تقریباً حدود یک سال افزایش می‌دهد.

چه میزان ورزش بهینه است؟ ورزش در سطوح بسیار بالا می‌تواند برای شما مضر است، نه فقط از نظر پارگی ماهیچه‌ها یا رگ‌به‌رگ شدن رباط‌ها. ورزش شدید می‌تواند سیستم ایمنی بدن را سرکوب کرده و خطر بیماری‌های تنفسی فوقانی را افزایش دهد.

تنها حدود ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در روز برای اکثر افراد کافی است. این نه تنها شما را قوی‌تر و سالم‌تر می‌کند، بلکه ثابت شده است که التهاب‌های مضر را کاهش داده و حتی شما را خوش‌اخلاق‌تر می‌کند.

تقویت سیستم ایمنی بدن

متأسفانه هرچقدر تناسب‌اندام داشته باشید و غذاهای خوب بخورید، با افزایش سن، تأثیرگذاری سیستم ایمنی بدن شما کاهش می‌یابد. پاسخ‌های ضعیف به واکسیناسیون و ناتوانی در مبارزه با عفونت، پیامدهای این «سالخوردگی سیستم ایمنی» است. همه‌ چیز در اوایل بزرگ‌سالی، هنگامی‌که تیموس، ارگانی شبیه به پاپیون در گلو شروع به پژمردن می‌کند، در سرازیری می‌افتد.

اوضاع به‌اندازه کافی بد به نظر می‌رسد، اما وقتی بفهمید که تیموس جایی است که عوامل ایمنی به نام سلول‌های T ، مبارزه با عفونت‌ها را یاد می‌گیرند، وضع حتی از پیش هم نگران‌کننده‌تر می‌شود.

بستن چنین مرکز آموزشی مهمی برای سلول‌های T ، به این معنا است که آن‌ها دیگر نمی‌توانند بیاموزند که چگونه عفونت‌های جدید را تشخیص دهند یا در بدن افراد مسن به طور موثر با سرطان مبارزه کنند.

شما می‌توانید با اطمینان از داشتن ویتامین‌های مهم به‌ویژه ویتامین‌های A و C و D و E به‌ اندازه کافی، به بهبود این وضعیت کمک کنید. بخشی امیدوار کننده از تحقیق، در حال بررسی سیگنال‌هایی است که بدن برای کمک به ایجاد سلول‌های ایمنی بیشتر، به‌ویژه مولکولی به نام IL-۷ ارسال می‌کند.

ممکن است به‌زودی بتوان داروهایی تولید کرد که حاوی این مولکول هستند و به‌طور بالقوه سیستم ایمنی را در افراد مسن تقویت می‌کند.

جوان‌سازی سلول‌ها

سالخوردگی حالتی است که سلول‌ها با افزایش سن وارد آن می‌شوند. در سراسر بدن، موجب تخریب سلول‌ها و باعث ایجاد التهاب و بیماری مزمن شده و اساساً باعث پیری بیولوژیک می‎‌شود. در سال ۲۰۰۹ دانشمندان نشان دادند که اگر مقدار کمی داروی راپامایسین به موش‌های میان‌سال داده شود، آن‌ها بیشتر عمر می‌کنند و سالم‌تر خواهند بود. ر

اپامایسین پروتئینی کلیدی به نام mTOR را مهار کرده و به تنظیم واکنش سلول‌ها در برابر مواد مغذی، استرس، هورمون‌ها و آسیب‌دیدگی کمک می‌کند.

اگرچه هنوز برای تجویز این داروها برای استفاده عموم زود است، اما یک آزمایش بالینی جدید به منظور بررسی اینکه آیا دُز کم راپامایسین واقعاً قادر به کند کردن پیری در افراد است، آغاز شده است. راپامایسین که در خاک جزیره ایستر در شیلی کشف شد. دارای رمز و راز قابل‌ توجهی است و در مطبوعات با عنوان «اکسیر جوانی احتمالی» مورد استقبال قرار گرفته است.

پاکسازی سلول‌های پیر

خلاص شدن کامل از سلول‌های سالخورده یکی دیگر از راه‌های امیدوار کننده و رو به جلو است. تعداد فزاینده‌ای از مطالعات آزمایشگاهی که از داروهایی که اصطلاحاً سنولیتیک (senolytics) نامیده می‌شوند، برای از بین بردن سلول‌های سالخورده روی موش‌ها استفاده می‌کنند، بهبود کلی سلامت را نشان می‌دهند و عمر طولانی‌تری نیز می‌کنند.

حذف سلول‌های سالخورده نیز به افراد کمک می‌کند. در یک آزمایش بالینی کوچک پس از درمان با داروهای سنولیتیک، افراد مبتلا به فیبروز شدید ریوی، عملکرد کلی بهتری را گزارش کردند. از جمله اینکه پس از مصرف دارو تا کجا و با چه سرعتی می‌توانند راه بروند؛ اما این تنها نوک کوه یخ است.

دیابت و چاقی و همچنین عفونت با برخی از باکتری‌ها و ویروس‌ها می‌تواند منجر به تشکیل سلول‌های سالخورده شود. پیری و عفونت یک رابطه متقابل دارند. افراد مسن با شروع به از کار افتادن سیستم دفاعی بدن خود، به بیماری‌های عفونی بیشتری مبتلا می‌شوند. در حالی که عفونت از طریق سالخوردگی سلول‌ها منجر به پیری سریع‌تر می‌شود.

از آنجا که بالا رفتن سن و سالخوردگی سلول‌ها با بیماری‌های مزمن و عفونی در افراد مسن ارتباطی ناگسستنی دارند، درمان سالخوردگی سلول‎ها به احتمال زیاد، سلامت کلی را بهبود می‌بخشد.

باعث خوشحالی و هیجان است که برخی از این درمان‌های جدید در حال حاضر در آزمایش‌های بالینی خوب به نظر می‌رسند و ممکن است به‌زودی در دسترس همه ما قرار گیرند. پس تا آن موقع اگر برای جوان نگه‌داشتن خودتان بهتر و سالم‌تر غذا بخورید، فعالیت بدنی منظم و پایدار داشته باشید و سیگار و قلیان نکشید.