مهرداد هوشمند در گفت‌وگو با خبرنگار پایگاه خبری گرو، گفت: جمعیت یکی از موضوعاتی است که همواره در طول تاریخ یکی از چالش‌ها و دغدغه‌های فرا روی دولت‌ها و برنامه‌ریزان اقتصادی و اجتماعی بوده و درباره افزایش یا کاهش و یا ثابت ماندن آن، دیدگاه‌ها و نظرات گوناگونی مطرح‌شده و هرکدام به‌نوعی به تحلیل و ارزیابی این موضوع پرداخته و به‌تناسب شرایط و تحولات تاریخی و اجتماعی، سیاست‌های گوناگون جمعیتی را اتخاذ نموده‌اند.

وی اظهار داشت: موضوع کمیت و کیفیت جمعیت از محورهای مهم در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی به شمار می‌رود و هرگونه سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی در نظام اجتماعی بدون توجه و شناخت ابعاد گوناگون جمعیتی با مشکلات اساسی مواجه خواهد شد. لذا ضرورت دارد که برنامه‌ریزی‌های کلان و جامع اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور متناسب باسیاست‌های جمعیتی باشد.

مدرس دانشگاه افزود: بنابراین یکی از عناصر مهم در آینده‌نگری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها داشتن اطلاعات صحیح و درست در رابطه با جمعیت ازنظر کمی و کیفی و ترکیب آن است.

وی بیان داشت: یکی از عوامل مهم و تأثیرگذار در افزایش قدرت ملی در نظام جهانی، دارا بودن جمعیت و نیروی انسانی کارآمد و توانا است که باید علاوه بر کمیت تعداد و تعداد ازنظر کیفیت و کارایی وضعیت مطلوبی داشته باشد

هوشمند افزود: امروز علاوه بر اقتصاد، توان نیروی نظامی، دیپلماسی، فرهنگ، دانش، یکی از عوامل مهم قدرتمندی جوامع در سطح جهانی، داشتن جمعیت توانمند و کیفی است که از آن به‌عنوان یکی از شاخص‌های مهم توسعه‌یافتگی جوامع یاد می‌شود که ضرورت دارد در برنامه‌ریزی‌های کلان و جامع کشور به ابعاد و سیاست‌های جمعیتی توجه اساسی شود.

وی بیان داشت: در حال حاضر جامعه ایران با حدود 78 میلیون نفر جمعیت نزدیک به یک درصد جمعیت هفت‌میلیاردی جهان را به خود اختصاص داده است که طبق نظر صاحب‌نظران و کارشناسان جمعیتی با توجه به روند رشد طبیعی جمعیت، کشور ما در آینده با خطر پیری جمعیت مواجه خواهد شد و اگر برنامه‌ریزی جمعیتی مناسبی نداشته باشیم و سیاست‌های کلی جمعیت را درست اجرا نکنیم در آینده کشوری مسن خواهیم داشت.

این کارشناس مسائل اجتماعی گفت: پیری جمعیت به معنای افزایش تعداد مصرف‌کنندگان نسبت به تولیدکنندگان است؛ یعنی نیروی فعال و کارآمد و مواد و جوان جامعه کاهش می‌یابد که چنین وضعیتی ساختار جمعیتی را به هم می‌زند و برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه را با مشکل اساسی مواجه خواهد شد.

وی اظهار داشت: در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلات و چالش‌های فراروی کشور ما پایین بودن میزان باروری و کاهش ازواج و بالا رفتن سن ازدواج است؛ که این امر نگرانی‌هایی را برای کارشناسان و صاحب‌نظران جمعیتی ایجاد نموده است و اعتقاددارند که این کاهش آهنگ رشد جمعیت و نگرانی از پیری جمعیت آثار و تبعات منفی بر جامعه به دنبال دارد.

هوشمند افزود: در همین راستا سیاست‌های کلی جمعیت توسط مقام معظم رهبری در سال 93 و در 14 بند به همه دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها ابلاغ گردید که این سیاست‌ها در راستای پویای، بالندگی و جوانی جمعیت کشور به‌عنوان یک فرصت و امتیاز؛ نقش و اهمیت جمعیت کارآمد در اقتدار ملی، جبران کاهش نرخ رشد جمعیت و نرخ باروری در سال‌های گذشته تدوین‌شده است.

وی با اشاره به اهمیت اجرای این سیاست‌ها گفت: این برنامه تدوین‌شده تا سازمان‌ها و دستگاه‌ها بر اساس این سیاست‌های ابلاغی هماهنگی و تقسیم‌کار، سیاست‌های کلی جمعیت را اجرا کنند تا بخش عمده‌ای از دغدغه‌های کمی و کیفی جمعیت برطرف شود.

رئیس دانشکده فنی نهاوند ادامه داد: نکته مهم در ابلاغیه 14 بندی سیاست‌های کلی جمعیت، فراهم نمودن سازوکارهای لازم در جامعه برای افزایش جمعیت است تا نگرانی‌های پیری جمعیت در آینده حل شود و جامعه همواره دارای نیروی فعال و جوان و مولد باشد و نقش مهم و تأثیرگذار خود را در توسعه و پیشرفت جامعه ایفا نماید.

وی افزود: مسئولان و برنامه ریزان کشور علاوه بر تمرکز بر سیاست‌های مبتنی برافزایش جمعیت، باید بر تربیت جمعیت کارآمد و توانمند تأکید نمایند و جمعیت توانا و مقتدر در دستور کار آن‌ها قرار گیرد یعنی جمعیتی مولد و توانا که در آینده بتواند نقش کلیدی و محوری خود را در توسعه و ترقی جامعه را فراهم نمایند.

هوشمند در ادامه به برخی از راهکارهای تأثیرگذار در اجرای درست سیاست‌های کلی جمعیت جهت حل چالش‌ها و مشکلات جمعیتی اشاره کرد و گفت: ازجمله این راهکارها می‌توان به افزایش آموزش مهارت‌های زندگی و ارتباطی برای جوانان و زوجین جوان، تشویق و ترغیب خانواده‌ها به افزایش نرخ باروری و ارتقای پویایی و بالندگی جمعیت جوان، تقویت و تحکیم بنیان خانواده و بهره‌گیری از راهکارهای مناسب جهت کاهش طلاق، رفع موانع و مشکلات ازدواج جوانان و ترغیب جوانان به تشکیل خانواده و حمایت از زوج‌های جوان در تأمین هزینه‌های زندگی اشاره کرد.

وی همچنین اظهار داشت: ارائه و گسترش خدمات مشاوره‌ای برای تشکیل خانواده، تهیه امکانات مناسب برای مادران در دوران بارداری و شیردهی و هزینه‌های زایمان و درمان ناباروری، ارتقا آموزش‌های عمومی توسط رسانه‌ها و سازمان‌های مرتبط جهت افزایش فرزند آوری، ارتقا امید به زندگی و تأمین سلامت و تغذیه سالم، اشاعه و گسترش سبک زندگی ایرانی اسلامی جهت تحکیم و تشکیل نهاد خانواده و توجه به تدریس و آموزش درس "دانش خانواده " در دانشگاه‌ها از دیگر راهکارهای تأثیرگذار در اجرای سیاست‌های کلی جمعیت است.

این کارشناس مسائل اجتماعی گفت: دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی و سازمان‌ها و نهادهای فرهنگی نیز می‌توانند با برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی و تخصصی و کارگاه‌های آموزشی به تبیین اهمیت و جایگاه سیاست‌های کلی جمعیت که از طرف رهبر معظم انقلاب ابلاغ‌شده؛ بپردازند و ابعاد گوناگون آن را در برنامه‌ریزی‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی تجزیه‌وتحلیل کنند و شاخص‌های اجرایی آن را احصا کنند.

هوشمند افزود: همچنین دانشگاه‌ها می‌توانند با آموزش‌های لازم به دانشجویان و فرهنگ‌سازی در بین مردم درباره اهمیت و ضرورت نهاد خانواده و قوام و پایداری آن، نقش مهم و تأثیرگذار خود را در عملیاتی نمودن و تحقق هرچه بیشتر و بهتر سیاست‌های کلی جمعیت ایفا نمایند.

وی در پایان عنوان کرد: دانشگاه‌ها می‌توانند با برگزاری دوره‌های آموزش مهارت‌های زندگی ارتباطی و ارائه خدمات مشاوره‌ای به دانشجویان و مردم و رصد مستمر سیاست‌های جمعیتی در ابعاد کمی و کیفی و تدوین شاخص‌های توسعه انسانی و انجام پژوهش‌های علمی در زمینه ابعاد گوناگون مسائل جمعیتی و نقش و ارتباط آن با توسعه انسانی، چالش‌ها و مشکلات جمعیتی فراروی برنامه‌ریزی‌ها و سیاست‌گذاری‌های کشور را حل نماید.

انتهای پیام/