به گزارش سایت گرو، بر اساس شواهد و کتب طب تاریخی گیاه و دانه گشنیز یکی از نخستین گیاهانی است که در 5000 سال قبل از میلاد مسیح به‌وسیله کشاورزان کشف و خیلی زود به خاصیت طبی آن پی برده شد به‌طوری‌که به‌صورت دارو و ادویه از آن استفاده می‌کردند.

به گفته کارشناسان کشاورزی و علم تغذیه این نبات بومی ابتدا در جنوب قاره سرسبز اروپا و سپس در آسیای صغیر و جنوب شوروی سابق به‌صورت خودرو و وحشی روییده می‌شد ولی بعدها در آمریکای جنوبی اهلی‌شده که بعد از مدتی مردم هند از تخم گشنیز به‌عنوان یکی از ادویه‌جات مهم در مواد غذایی خود استفاده می‌کردند.

سالیانه بیش از 5 هزار هکتار سطح زیر کشت گیاه گشنیز کل کشور است

 احد ظفری مدیر جهاد کشاورزی نهاوند می‌گوید: سالیانه بیش از 5 هزار هکتار سطح زیر کشت گیاه گشنیز کل کشوراست که به تنهایی در شهرستان نهاوند بیش از 3 هزاروپانصد هکتار به کاشت این محصول اختصاص دارد که از 7000 هزار و 400 تن تولید گشنیز کشور نزدیک به 6000 هزار تن آن در نهاوند تولید و صادر می‌شود.

وی افزود: محصول گشنیز یک از کشت‌های کم آب‌برو با هزینه‌ای اندک تولید و به دلیل صادرات پرسود است که به دو روش پاییزه و بهاره در نهاوند کشت و تمامی مراحل آن به‌صورت مکانیزه انجام می‌پذیرد و به‌طور متوسط از هر هکتار آن 2 تن و 300 کیلوگرم برداشت می‌شود.

شهرستان نهاوند، پایگاه تولید عمده گشنیز در کشور

مدیر جهاد کشاورزی نهاوند اظهار داشت: شهرستان نهاوند که به پایگاه تولید عمده گشنیز کشور تبدیل‌شده است با تولید نزدیک به 6 هزار تن رتبه نخست تولید این محصول را به خود اختصاص داده و در تمامی مراحل کاشت، داشت، برداشت و صادرات برای بیش از 3000 نفر ایجاد اشتغال کرد.
 
ظفری بیان کرد: سال 93 سطح زیر کشت نزدیک به 3000 هکتار بود که امسال به بیش از 3500 هکتار افزایش‌یافته که پیش‌بینی می‌کنیم در پایان فصل برداشت در تیرماه حداقل 6 هزار تن گشنیز پاییزه و بهاره از نهاوند برداشت شوکه برابر با 68 درصد تولید کل کشور است.

وی افزود: بیش از 80 درصد از بذر گشنیز موردنیاز سایر نقاط کشور از تولیدکنندگان نهاوندی تأمین می‌شود که از محصول گشنیز درزمینهٔ‌های تولیدات عطر، مواد شیمیایی، صنایع بهداشتی، آرایشی، مواد غذایی، شکلات‌سازی و به‌صورت سبزی خوراکی استفاده می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان نهاوند گفت: 98 درصد گشنیز تولیدی استان همدان و 68 درصد گشنیز تولیدی کشور در نهاوند تولید می‌شود که متأسفانه به دلیل نداشتن دستگاه و کارخانه‌های فرآوری مناسب به شکل خام به خارج از کشور صادر می‌شود و سود سرشار آن نصیب دیگر کشورها می‌شود.

تولید و صادرات گشنیز نهاوند شهرتی جهانی پیداکرده

 عزیز علی بخشی که یکی از مهم‌ترین سرمایه‌داران و تجار صادرکننده گشنیز نیز در ایران است در این مورد می‌گوید: تولید و صادرات گشنیز نهاوند شهرتی جهانی پیداکرده و همیشه در آن‌طرف مرزها مشتریان دست‌به‌نقد خوبی دارد که مهم‌ترین آن‌ها کشورهای پاکستان، آلمان، عمارات متحده عربی و تعدادی دیگر از کشورهای اروپایی آسیایی هستند.

این صادرکننده عمده کشور که به‌تنهایی سالیانه 3500 تن از گشنیز نهاوند را صادر می‌کند، افزود: مهم‌ترین دلیلی که سبب شد تا دفتر صادرات و خرید من در نهاوند باشد ارتباط خوبی است که با کشاورزان برقرار کردم و محصول آنها را به‌موقع خریداری و صادر می‌کنم.

 وی اظهار گفت: شرکای خارجی من به‌خوبی محصول گشنیز درجه‌یک نهاوند را می‌شناسند و بابت هر کیلو از آن نزدیک به سه دلار پول پرداخت می‌کنند و این در حالی است که اگر کارخانه و وسایل فرآوری آن در داخل کشور باشد هر کیلوی آن نزدیک به 10 دلار سود دارد.

علی بخشی بیان کرد: در سطح شهرستان نهاوند بیش از 3 هزار نفر در کار کشت و برداشت گشنیز فعالیت دارند که به‌تنهایی 500 نفر آنها با ما کار می‌کنند که هرسال بیش از 120 کانتینر از طرف بنگاه و شرکت ما که نزدیک به 3500 تن می‌باشند به کشورهای نام‌برده شده صادر می‌شود.

صادرات سالانه بیش از 4500 تن از گشنیز نهاوند به خارج از کشور

صادرکننده نهاوندی اظهار داشت: از طرف من و دیگر همکاران در داخل کشور سالیانه چیزی نزدیک به 4500 تن گشنیز تولیدی نهاوند به خارج صادر می‌شود که بیش از 1 میلیون و 350 هزار دلار برای کشور ارزآوری دارد که متأسفانه به دلیل دلال و واسطه‌ها و مقررات سخت صادراتی کمتر از نیم از این مبلغ گیر کشاورز و تولیدکننده می‌آید.

خانم میترا سیف کارشناس تغذیه و مواد غذایی و دارویی در مورد خواص گشنیز می‌گوید: گشنیز نباتی گیاهی و علفی و یک‌ساله، به رنگ سبز است که ارتفاع آن تا 80 سانتی‌متر می‌رسد که در قدیم اعراب به آن کسیره و کزیره می‌گفتند این گیاه بومی جنوب غرب آسیا و شمال آفریقا است و به دو شکل سبزی‌تر و خشک و دانه‌ای تولید و وارد بازار می‌شود.

وی افزود: در ایران از برگ و ساقه گشنیز به‌عنوان سبزی‌ها خوردنی و از تخم آن‌که به شکل دانه‌های گرد است ادویه‌ای همراه با عطر قوی تهیه و از آن در آشپزی ایرانی و طب سنتی استفاده می شوکه از تخم گشنیز برای تصفیه خون و استفاده در شیرینی‌ها خانگی بسیار سودمند است.

سیف بیان کرد: به دلیل کاربردهای دارویی این گیاه در کاهش اضطراب و بی‌خوابی که اثر ادرارآوری این گیاه در انسان، سبب کاهش فشارخون، دفع سنگ‌های کلیه و مثانه، رفع تجمع آب در بافت‌ها می‌گردد به آن گیاه معجزه‌آسا لقب داده‌اند.

کارشناس تغذیه شبکه بهداشت نهاوند گفت: ارزش غذایی گشنیز شامل هیدروکربنت، انواع قندها، فیبر، چربی، پروتئین، آب، انواع ویتامین اسید، منیزیوم، منگنز، فسفر، پتاسیم، سدیم می باشدکه اگر مقداری تخم گشنیز را پودر کرده و به نسبت مساوی با شکر یا عسل مخلوط‌کنیم برای تقویت بدن بسیار مفید است خوردن تخم گشنیز معده را تقویت و به همراه غذا به هضم آن کمک می‌کند.

عصاره و دانه گشنیز به دلیل داشتن روغن بسیار مفید است

وی اظهار داشت: عصاره و دانه بوداده گشنیز به دلیل داشتن روغن بسیار مفید و سودمند معده و روده را ضدعفونی و اسهال خونی و بیماری‌های عفونی روده مثل تب تیفوئید را بهبود می‌بخشد، چون شدیداً میکروب‌کش است همچنین برای نرم کردن سینه از جوشانده تخم گشنیز استفاده می‌کنند زیرا برطرف‌کننده تب و سرماخوردگی است.

محمد ابوالفتحی تولیدکننده انواع نقل‌های گشنیزی در مورد صادرات این شیرینی می‌گوید: از زمان‌های بسیار قدیم نقل گشنیزی نهاوند که یکی از مهم‌ترین سوغاتی‌های این شهرستان است معروف بوده که باکمی برنامه‌ریزی می‌توان آن را صادر کرد.

وی افزود: در حال حاضر به دلیل موانع صادراتی نقل گشنیزی نهاوند در چندین کارگاه قدیمی و باکیفیت و طعم و عطر بالایی تولید می‌شود و به‌عنوان یکی از سوغاتی‌های نهاوند مشتریان خواص خود را دارد که می‌توان آن را نیز صادر کرد.

ابوالفتحی اظهار داشت: تولید نقل گشنیزی حوصله مخصوص خود را می‌خواهد که باظرافت بسیار بالایی تولید می‌شود و در مراسم‌های عروسی و عزا مردم زیاد از آن استفاده می‌کنند و عمده خریداران نهاوند استان‌های بزرگ کشور و شهرستان‌های هم‌جوار هستند.

این تولیدکننده قدیمی نهاوند افزود: به‌طور متوسط در هر کارگاه بین 2 تا 5 نفر مشغول به تولید این محصول هستند و مهم‌ترین دلیل آن تولید فراوان این محصول در نهاوند است که دولت می‌تواند با برنامه‌ریزی مناسب نهاوند را درزمینهٔ تولید و فرآوری به یک برند جهانی تبدیل کند.

گزارش از علی سهرابی

انتهای پیام/